Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından plastik poşetlerin ücretlendirilmesine ilişkin 1 Ocak 2019'da başlayan uygulama ile bugüne kadar plastik poşet kullanımı, yüzde 75 oranında azalttı ve 354 bin ton plastik atığın oluşması önledi.
Yapılan değerlendirmeye göre, 1900'lerde insan hayatına giren plastiğin gelişmesine bağlı olarak 1977'de alışveriş noktalarında, herkesin rahatlıkla bulabileceği, ortalama kullanım ömrü 15 dakika olan ancak doğada çözünmesi bin yılı bulan plastik poşetler verilmeye başlandı.
Her mağazada alışveriş sonrası verilen bu plastik poşetler, petrol bazlı polietilen maddesinden üretiliyor. Polietilen maddeler ise atık haline geldiğinde ekosistemdeki canlılar ve doğaya zararlı hale dönüşüyor. Dış ortam koşulları ve neme karşı direnç, esneklik ve üstün kimyasal dayanıklılık özelliklerinden dolayı tercih edilen plastik poşetlerin sadece yüzde 1'i geri dönüştürülebiliyor.
İnsan hayatına 20'nci yüzyılın başlarında giren plastiklerin, dünya genelinde 1950'li yıllarda 1,5 milyon ton civarında olan üretim değeri, bugün yıllık bazda 335 milyon tonu aştı.
Bugüne kadar üretildiği düşünülen 8 milyar ton plastik malzemenin en az yarısının, atık halinde doğaya bırakıldığı, ağırlıklı olarak denizlerde ve okyanuslarda biriktiği dikkati çekerken, bunları canlıların tüketmesiyle de zararı besin zincirinin son halkası insana kadar rahatlıkla ulaşabiliyor. Denizde yaşayan canlılar için büyük tehlike oluşturuyor.
2019 öncesi Türkiye'de, plastik poşet üretimi miktarının yıllık 35 milyar adet civarında olduğu ve bir kişinin yılda ortalama 440 plastik poşet kullandığı belirtilirken, 1 Ocak 2019'da başlatılan ücretlendirilmeyle Türkiye'de plastik poşet kullanımı yüzde 75 seviyesinde azaldı ve bu sayede 354 bin ton plastik atığın oluşması engellendi.
PLASTİK POŞETİN ZARARLARI
Plastik poşetlere kanserojen etkiye sahip ve güneş ışığıyla buluştuklarında bu kanserojen etki daha da artıyor.
Çok uzun sürede çözünüyor. Toprak ve suya zarar verip zehirliyor.
Plastik poşetler imha sırasında çok tehlikeli ve zehirli gazlar ortaya çıkartıyor.
Denize her yıl milyonlarca atık atılıyor. Bu atıklar deniz canlıları tarafından yiyecek zannediliyor ve canlıların ölümüne sebep oluyor.
NAYLON POŞETLER YERİNE BEZ ÇANTA TERCİH EDİN
Bez çantalar çevre dostudur, devamlı kullanılabilirlerdir. Bu nedenle atığa dönüşmezler.
YAKLAŞIK 14 BİN 640 TON SERA GAZI SALIMININ ÖNÜNE GEÇİLDİ
Ayrıca bir plastik poşetin ortalama ağırlığı 8 gram olarak alındığında, yaklaşık 14 bin 640 ton sera gazı salımının da önüne geçilmiş oldu.
Plastik poşet kullanımındaki azalma oranları ile Türkiye'de plastik poşet üretimi için gerekli plastik hammadde ithali de azaltılarak, yaklaşık 2,44 milyar lira tasarruf edildi.
Dünya genelinde 60'dan fazla ülkede alışveriş poşetleri ücret karşılığında satılıyor. Bunlardan İsveç, Kanada, Finlandiya, İngiltere, Almanya, Fransa ve Japonya'da plastik poşetler ücret karşılığında temin edilirken Avustralya, Kamerun, Kenya gibi bazı ülkelerde kısmi veya tamamen yasak uygulanıyor.